Mumia w piwnicy
Ekranowe Downton Abbey to tak naprawdę zamek Highclere w hrabstwie Hampshire. Posiadłość tę, obejmującą około 2000 hektarów, nieprzerwanie od 1679 roku zamieszkuje ród hrabiów Carnarvon. Z zamkiem jednak źle się do niedawna działo, brak inwestycji doprowadził do ruiny dachu, a w efekcie tego do zalania około 50 z 250 pomieszczeń i zawalenia się sufitów wyższych kondygnacji... Na czas remontów Carnarvonowie musieli się nawet przenieść do swego wiejskiego domku. Pieniądze – a potrzebne było około 12 milionów funtów – nie znalazłyby się, gdyby nie nagła popularność zamku po premierze „Downton Abbey”. Tłumnie zaczęli przybywać tutaj goście (kolejki czasem są naprawdę imponujące...), którzy do dziś mogą w miesiącach letnich i w kilku innych wybranych terminach z przewodnikiem zwiedzać zarówno zamek, jak i ogrody. A propos tych ostatnich, jest co oglądać, bowiem to najstarsze ogrody w hrabstwie, o których mowa już w kronikach z 749 roku, kiedy to ziemie te zostały przekazane kościołowi pod hodowlę jeleni. W posiadłości obecnie są także organizowane koncerty na wolnym powietrzu, a w podziemiach zamku jest całkiem bogate muzeum poświęcone starożytnemu Egiptowi.
Pierwsze informacje o posiadłości pochodzą właśnie z roku 749, wówczas to król anglosaski przekazał ziemie biskupom Winchesteru. Pierwszy zamek stanął tutaj pod koniec XIV wieku z polecenia Wilhelma z Wykeham jako siedziba biskupów. W 1551 roku król Edward VI skonfiskował go kościołowi i przekazał za zasługi rodzinie Fitzwilliam. Do wielkiej przebudowy doszło w roku 1679, kiedy posiadłość zakupił sir Robert Sawyer. Za kolejny projekt zmian odpowiedzialny był sam sir Charles Barry, na którego koncie jest chociażby Pałac Westminsterski z nieodłącznym Big Benem. Architekt inspirował się renesansową architekturą Włoch. W latach 60. XIX wieku zamek był świadkiem niebagatelnego wydarzenia – to właśnie w nim opracowany został akt, który stał się podwaliną pod uznanie niezależności Kanady. Wydarzenie to jest zresztą upamiętnione klonem zasadzonym w 2018 roku przez przedstawicieli rządu z kraju Klonowego Liścia. Podczas I wojny światowej w Highclere mieścił się szpital polowy, a jedną z pielęgniarek była lady Carnarvon. W tym też czasie w zamku zaczęto gromadzić staroegipskie artefakty – 5. hrabia Carnarvon sponsorował bowiem wykopaliska w Egipcie i zatrudnił Howarda Cartera, który „odwdzięczył się” odkryciem grobowca Tutanchamona – najlepiej zachowanego z grobowców znalezionych w Dolinie Królów. Wystawa poświęcona sztuce staroegipskiej nie jest jedyną w Highclere – można tutaj także zwiedzić wystawę ze szczątkami latającej fortecy B-17, który to samolot rozbił się w granicach posiadłości. Nie wiadomo, jak potoczyłyby się losy zamku, gdyby nie zmienne uczucia królowej Elżbiety II – otóż 7. hrabia Carnarvon był bardzo bliską jej osobą i rodzina królewska typowała go jako kandydata na jej męża. Jak wiadomo, ostatecznie Elżbieta II wybrała księcia Edynburga, Filipa.
Serial „Downton Abbey” nie był bynajmniej filmowym debiutem zamku Highclere. Do tego doszło znacznie wcześniej, już w 1979 roku, kiedy pojawił się w programie „Antiques Roadshow”, w którym filmowcy odwiedzali różne brytyjskie posiadłości i opowiadali o znajdujących się w nich cennych przedmiotach. Fabularny debiut nastąpił trzy lata później, w produkcji „Misjonarz” według scenariusza eks-Pythona Michaela Palina (wtedy też po raz pierwszy zawitała tam Maggie Smith). Trzeba jeszcze wspomnieć o „Tajemniczym ogrodzie” z 1987 roku, „Garści pyłu” z Kristin Scott-Thomas, „Królu Ralphie” z Johnem Goodmanem, serialu „Jeeves i Wooster” czy „Robin Hoodzie: Księciu złodziei” z Kevinem Costnerem. Z nowszych produkcji pojawił się w „Oczach szeroko zamkniętych” (tam kręcono słynną scenę balu maskowego) czy w „Cenie honoru” z nieodżałowanym Heathem Ledgerem. Oczywiście był również głównym plenerem obu kinowych filmów „Downton Abbey”.
Top: Paolo Omero / Shutterstock.com
Gatunek: Dramat, Historyczny
Czas trwania: 60 min.
Scenariusz: Julian Fellowes
Produkcja: Wielka Brytania
Premiera: 2010