Przyjaciele

"Przyjaciele" inspirowali wszelkie gałęzie życia i wpływali na nie. Działało to w tym sensie obustronnie, że upowszechnienie się stylu życia, ubioru czy zachowania bohaterów oddziaływało na ludzi, którzy pragnęli być jak przyjaciele, a promocja nowoczesnego, ciekawego i bardziej uwolnionego ze schematów stylu życia zachęcała nowe osoby do zainteresowania się serialem. Tak napędzało się koło adoracji sitcomu. Na jakie więc dziedziny życia wpływał serial?

MODA

Podczas gdy inne, utrwalone wśród społeczeństwa jako wizytówki lat dziewięćdziesiątych, filmy i seriale ("Słodkie zmartwienia", "Beverly Hills 90210") ubierały swoich bohaterów w stroje znanych projektantów, bohaterowie "Przyjaciół" biegali w wygodnych, codziennych ciuchach, które, choć mieszczące się w ówczesnych trendach, bardziej skupiały się na wygodzie niż na stylu. Mimo że każdy z bohaterów miał swój styl, a ich ubrania były niejednokrotnie po prostu ładne, prędzej znaleźlibyśmy je w sieciówkach niż w galeriach znanych projektantów. T-shirty, tenisówki, dżinsy, spodnie khaki, czarne sukienki na ramiączkach – widzowie uwielbiali to, że bez nadmiernego wysiłku czasowego i finansowego mogą ubrać się niczym ich ukochani bohaterowie. Moda w serialu sprawiała, że był on bliższy widzom.

FRYZURY

W przypadku fryzur, w odróżnieniu od mody – winną mamy jedną. Jest nią Rachel. Niekiedy oddani fani serialu stwierdzają, że są w stanie rozpoznać, który to sezon, po fryzurze bohaterki. Faktycznie, to jej fryzury głównie zwracają uwagę i to one budzą największe emocje. Fryzura, którą bohaterka nosiła przez dwa pierwsze sezony, ma nawet specjalną nazwę – The Rachel. Właśnie tak kazały się strzyc panie w amerykańskich (i nie tylko) salonach fryzjerskich w latach 1994-95. Sama aktorka – Jennifer Aniston – widząc, jak ogromny szał ogarnął Amerykanki na punkcie fryzury jej bohaterki, zdecydowała w kolejnym sezonie mocno ją ujednolicić. Pragnęła bowiem, by jej bohaterkę określał nie tylko wygląd, ale również temperament i charakter. 

KAWIARNIE I KAWA

Twórcy serialu podkreślają, a pozostali potwierdzają – przed "Przyjaciółmi" kawiarnie nie cieszyły się tak ogromną popularnością, jak teraz. Chodzono do restauracji – na wykwintne dania – i do barów czy pubów – obejrzeć mecz czy poimprezować ze znajomymi przy kuflu piwa. Kawiarnie natomiast były gdzieś w tyle poza tym. Tak przynajmniej działo się w USA czy UK, spora część Europy miała inną specyfikę, w dużej mierze opierając życie towarzysko-kulturalne na kawiarniach. Tymczasem lata dziewięćdziesiąte to era, w której Stanów Zjednoczonych nie dotknął jeszcze fenomen Starbucksa, po którym oczywiście nastąpił wysyp innych sieciowych kawiarni. "Przyjaciele" mogą pochwalić się przyczynieniem się do wzrostu popularności kawiarni i generalnie kawiarnianego stylu życia, a to niemałe osiągnięcie. 

Warto wspomnieć też o samym napoju – kawie. O ile w Stanach kawa była popularna już od jakiegoś czasu, tak Wielka Brytania (którą z niezrozumiałych dla wielu powodów również ogarnął szał na "Przyjaciół") odnotowała realnie istotny statystycznie wzrost zamówień kawy, kosztem herbaty. Może brzmi to nierealnie, ale serial autentycznie przyczynił się do wzrostu pijanych kaw oraz do zwiększenia liczby kawiarni. W UK kawiarnie mnożyły się niczym grzyby po deszczu. Sahar Hashemi – współzałożycielka londyńskiej sieciówki Coffee Republic – wspomina, że początkowo ludzie nie wiedzieli co to za miejsce, ponieważ w Anglii przesiadywano w barach, nie w kawiarniach. Otwarcie sieci kawiarni zbiegło się z premierą serialu "Friends" i już wkrótce o Coffee Republic mówiono „bar kawowy jak w "Przyjaciołach"”. Dziennikarz Shoaib Daniyal zwraca uwagę, że to zjawisko obecne było również w Indiach – kraju tradycyjnie herbacianym. I tam wyzwolone nastolatki i młodzi dorośli, zaczęli więcej przesiadywać w dopiero co otwierających się kawiarniach, a zamiast herbaty zamawiali kawę. 

STYL ŻYCIA

Propagowanie przez serial nowego, odmiennego niż wcześniej stylu życia, przebiegało na o wiele głębszej płaszczyźnie niż zwiększenie się filiżanek wypijanych kaw w kawiarniach. To styl życia, który, kontrastowo do poprzednich pokoleń, obejmował głębszą troskę o własną osobę: o własne życie uczuciowe, seksualne, zawodowe, wykorzystanie czasu wolnego, rozrywkę. Podczas gdy poprzednie pokolenia tuż po zakończeniu edukacji spiesznie zakładały rodzinę, tak członkowie pokolenia X (czyli właśnie nasza grupka), „egoistycznie” brali życie w swoje ręce, bawili się, szaleli i szukali własnej drogi. Tak właśnie ich poznajemy – lekko zagubionych, czasem sfrustrowanych, szukających miłości i akceptacji, nieraz skrywających frustrację pod warstwą żartów – ale jakże nam bliskich. Oczywiście nie obyło się bez obowiązkowej krytyki sfery seksualnej, która zdaniem pewnej części społeczeństwa (również krytyków) była zanadto wyeksponowana już w pierwszym odcinku. Mowa o wątku, w którym „wyzwolona” Monica idzie do łóżka z nowo poznanym mężczyzną już na pierwszej randce. To co teraz nie jest już skandalem, wtedy nim było, przynajmniej dla niektórych. Początkowo bano się reakcji widowni, która miałaby rzekomo oburzyć się tym, jaka to Monica jest „łatwa”. Ku miłemu zaskoczeniu twórców, reakcja widowni (którą zbadano jeszcze przed nagrywaniem wątku) na otwartą i wyzwoloną postawę bohaterki była jak najbardziej pozytywna. W tamtym czasie, przynajmniej w USA, doszliśmy do momentu, w którym przestaliśmy „wściubiać nos” w nie swoje sprawy, oceniać ludzi na podstawie ich życia seksualnego i daliśmy bohaterom wolność do spania z kim, gdzie i kiedy tylko chcą. Był to w Stanach duży krok naprzód, który do innych części świata miał dopiero nadejść. Dziennikarz Shoaib Daniyal wspomina jak, będąc w liceum w Indiach, on i jego koledzy byli wprost zachwyceni serialem, a szczególnie kwestią podejścia do związków i seksualności. Tematy te przecież do dziś są w tym kraju tabu, na które duża część społeczeństwa ma restrykcyjne, konserwatywne poglądy, a co dopiero trzydzieści lat temu. Daniyal skłania się nawet do śmiałej tezy, że emisja "Przyjaciół" przyczyniła się w Indiach do większego otwarcia się na tematykę seksualną, zarówno w mediach, jak i w życiu codziennym. Zdjęto z niego zasłonę milczenia i zaczął on budzić trochę mniejsze kontrowersje.

Źródło: Miller K. „Przyjaciele – ten o najlepszym serialu na świecie”, Wydawnictwo SQN, Kraków 2019.